GIÁO PHẬN VINH
ỦY BAN GIÁO LÝ ĐỨC TIN
Nghi Diên – Nghi Lộc – Nghệ An
Số 01/12 TB.BGLĐT
Xã Đoài, ngày 26 tháng 02 năm 2012
THÔNG BÁO
Về
NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG
CỦA BAN GIÁO LÝ ĐỨC TIN GIÁO PHẬN
Kính thưa Quý Cha, Quý Ban giáo lý các Giáo hạt, Giáo xứ,
Các thầy cô GLV và các em học sinh thân mến,
Ngày 25 tháng 11 năm 2011, Đức Cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp, Giám mục Giáo phận đã ký quyết định bổ nhiệm 16 thành viên gồm 5 linh mục, 4 thầy và 7 nữ tu vào Ban Giáo lý Đức tin (BGLĐT) của Giáo phận, nhiệm kỳ 2011-2014.
Sáng ngày 13 tháng 12 năm 2011, BGLĐT đã tổ chức cuộc họp đầu nhiệm khóa với mục đích gặp gỡ, phân nhiệm và bàn thảo các kế hoạch hoạt động liên quan.
Ngày 10/2/2012, Ban thường vụ đã họp thảo luận cụ thể hơn về các sinh hoạt của BGLĐT trong thời gian sắp tới. Những kết quả chính trong cuộc họp này đã được BGLĐT thông qua ngày 21/2/2012 và được Đức Giám mục Giáo phận phê chuẩn ngày 25.2.2012.
Nay BGLĐT xin gửi đến Quý Cha, Quý Ban giáo lý các Giáo hạt, Giáo xứ, các thầy cô GLV và các em học sinh một số quy định chung như sau:
I. TÁI ĐIỀU CHỈNH CƠ CẤU VÀ NHIỆM VỤ CỦA BAN GIÁO LÝ CÁC CẤP
A. CƠ CẤU BAN GIÁO LÝ GIÁO HẠT
1. Nhân sự:
+ Linh mục quản hạt: Trưởng ban
+ Linh mục đặc trách: do các linh mục trong giáo hạt đề cử, nhiệm kỳ 3 năm.
+ Ban điều hành: gồm trưởng và phó điều hành, thư ký, thủ quỹ và một số nhân viên, do LM quản hạt và LM đặc trách bổ nhiệm hoặc do đại hội giáo lý giáo hạt bầu lên, nhiệm kỳ 3 năm.
2. Nhiệm vụ:
Thực hiện chương trình của BGLĐT, cộng tác với BGLĐT trong việc đào tạo giáo lý viên trong giáo hạt, kiểm tra và đôn đốc việc dạy và học giáo lý trong toàn giáo hạt, cụ thể:
LM quản hạt: điều hành công việc giáo lý trong giáo hạt.
LM đặc trách: phụ trách chuyên môn, cùng với ban điều hành giáo lý giáo hạt:
- Tổ chức thực hiện kế hoạch và chương trình đào tạo GLV của BGLĐT.
- Căn cứ vào chương trình của BGLĐT để lên kế hoạch và chương trình huấn giáo trong giáo hạt sao cho phù hợp với hoàn cảnh của giáo hạt và các giáo xứ trong giáo hạt.
- Tổ chức dự giờ các giáo xứ trong giáo hạt để đúc kết và rút kinh nghiệm hướng dẫn việc dạy và học giáo lý tại các giáo xứ.
- Kiểm tra chất lượng các kỳ thi của học sinh các khối lớp trong giáo hạt.
- Tổ chức thi giáo lý cấp giáo hạt.
- Lên chương trình sinh hoạt giáo lý giao lưu, cắm trại, đố vui, văn nghệ, đại hội, tĩnh tâm,…
Ban điều hành: là cộng sự viên của LM quản hạt và LM đặc trách, thực hiện công tác giáo lý trong giáo hạt theo hướng dẫn của các ngài.
+ Thư ký [1]
Phụ trách liên lạc
Ghi biên bản khi hội họp của ban giáo lý giáo hạt
Lập chương trình sinh hoạt
+ Thủ quỹ: quản lý và thu chi kinh tế liên quan đến sinh hoạt giáo lý của giáo hạt.
B. CƠ CẤU BAN GIÁO LÝ GIÁO XỨ
1. Nhân sự
- Linh mục quản xứ hoặc linh mục phụ trách.
- Ban điều hành giáo lý xứ: gồm một trưởng ban, một phó trưởng ban và một thư ký và các nhân viên[2]. Trong đó có ít nhất một thành viên của HĐMV giáo xứ và các thầy cô giáo lý viên được LM quản xứ bổ nhiệm hoặc đại hội giáo lý giáo xứ bầu chọn, nhiệm kỳ 3 năm.
- Ban phụ huynh hoặc Hội CMHS: Do HĐMV giáo xứ cùng với Ban điều hành giáo lý giáo xứ giới thiệu lên và được LM quản xứ phê chuẩn.
2. Nhiệm vụ:
+ LM quản xứ hoặc LM phụ trách:
Chịu trách nhiệm trước Đức Giám mục về việc dạy giáo lý trong giáo xứ
Triển khai các hướng dẫn về việc dạy và học giáo lý của BGLĐT
Tổ chức và thực hiện đào tạo GLV trong giáo xứ theo chương trình của BGLĐT.
+ Hội Đồng giáo xứ:
Cùng với LM quản xứ xây dựng và tu bổ cơ sở vật chất cho việc dạy giáo lý
Hỗ trợ ban điều hành giáo lý xứ thực hiện các kế hoạch dạy giáo lý của giáo xứ
+ Hội Cha mẹ học sinh (CMHS):
Họp hàng tháng với ban điều hành giáo lý xứ và có kế hoạch hoạt động nhằm tạo sự gắn kết và chung chia trách nhiệm giáo dục đức tin trong giáo xứ.
+ Trưởng ban điều hành giáo lý xứ:
Điều phối hoạt động giáo lý của giáo xứ qua chỉ đạo của LM quản xứ hoặc phụ trách
Lên kế hoạch năm, quý, tháng cho hoạt động giáo lý xứ.
Liên hệ HĐMVgiáo xứ, hội CMHS, các hội đoàn giúp đỡ hoạt động giáo lý qua kế hoạch đã được thông qua LM quản xứ.
+ Phó ban điều hành cùng các nhân viên:
Hướng dẫn việc dạy giáo lý và giáo dục nhân bản cho học sinh theo chương trình phổ thông.
Lên kế hoạch dự giờ bồi dưỡng trực tiếp GLV
Theo dõi chất lượng học giáo lý của học sinh qua các bài kiểm tra học kỳ.
Chỉ đạo giáo dục nề nếp nhân bản ngoài lớp.
Tổ chức mọi hoạt động ngoại khóa theo kế hoạch Ban giáo lý xứ đề ra.
+ Thư ký:
Ghi biên bản mọi hoạt động giáo lý của giáo xứ
Theo dõi sĩ số học sinh từng quý và báo cáo sự đột biến học sinh nếu có
Dự trù kế hoạch chi tiêu của BGL
Lưu ý:
- Các giáo hạt và giáo xứ tiến hành tái cơ cấu lại ban giáo lý của mình theo cơ cấu và phận vụ đã nêu trong mục I này trước ngày khai giảng năm học mới 2012- 2013
- Công tác huấn giáo trong Giáo phận sẽ chính thức vận hành theo cơ cấu mới này, kể từ ngày 05 tháng 03 năm 2012.
II. CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO GIÁO LÝ VIÊN
Những năm trước, BGLĐT đã tổ chức tập huấn chung cho giáo lý viên trong Giáo phận. Kết quả lượng giá cho thấy các kỳ tập huấn này đã giúp giáo lý viên nâng cao kiến thức giáo lý, nghiệp vụ sư phạm, nhất là hâm nóng tinh thần tông đồ và đời sống thiêng liêng.
Đến nay, tận dụng các điều kiện khách quan và chủ quan cho phép, BGLĐT Giáo phận nhận thấy đã đến lúc cần tiến hành đào tạo giáo lý viên theo chương trình chính quy, theo hướng dẫn của các văn kiện Giáo Hội liên quan đến huấn giáo[3]. Sau khi bàn thảo và theo hướng dẫn của Đức Giám mục Giáo phận, BGLĐT lên chương trình đào tạo giáo lý viên năm nay gồm các hình thức sau:
A. Đào tạo tập trung
Phạm vi đào tạo: tại 20 giáo hạt, theo lịch phân chia kèm theo.
Mục tiêu: đào tạo nhân sự căn bản cho các giáo xứ, để các GLV vừa có thể tham gia công tác điều hành, vừa có thể đào tạo lại cho giáo lý viên ở giáo xứ và các giáo họ trong giáo xứ và khi cần thì trực tiếp đứng lớp dạy học sinh ở bất cứ khối, lớp nào.
Năm 2012, đào tạo giáo lý viên trình độ cấp I, với những nội dung chính :
+ Nhân bản căn bản: phép lịch sự
+ Tâm linh: suy niệm Lời Chúa (cá nhân)
+ Sư phạm giáo lý cấp I: tài liệu của Ban giáo lý Giáo phận Nha Trang
Địa điểm: Giáo hạt tự chọn
Thời gian: 6 ngày trọn (từ thứ Hai đến thứ Bảy)
Ban tổ chức: Ban giáo lý hạt
Ban giảng huấn: Các thành viên trong BGLĐT, chia làm 3 nhóm, 3 vị/nhóm/lớp.
Học viên: Từ 6 - 9 GLV/ xứ. Mỗi GLV đến lớp cần đem theo Kinh Thánh Tân Ước, vở, bút đầy đủ.
Đánh giá kết quả: Kết thúc khóa học, ban giảng huấn sẽ đánh giá kết quả học tập qua bài thu hoạch môn nhân bản, sư phạm giáo lý, soạn giáo án và kỹ năng đứng lớp. BGLĐT sẽ lưu kết quả và cấp chứng chỉ cho các học viên đạt chất lượng vào một dịp thuận tiện, có thể vào ngày giáo lý viên năm nay hoặc vào dịp khai giảng năm học mới 2012- 2013.
B. Đào tạo tại chỗ: Sau đợt đào tạo tập trung do BGLĐT giảng dạy, các giáo xứ trong hạt sẽ tiến hành đào tạo tại chỗ cho GLV của giáo xứ, với:
Mục tiêu: Cải thiện trình độ cho các GLV trong giáo xứ để trong năm 2012 này, mọi GLV trong Giáo phận đều qua lớp đào tạo GLV cấp I, có cùng một trình độ và nội dung đào tạo như tuần đào tạo tập trung.
Trình độ: Giáo lý viên cấp I
Nội dung: Như nội dung tuần đào tạo tập trung.
Phạm vi đào tạo: tại tất cả các giáo xứ trong Giáo phận (trừ những giáo xứ có 100% GLV đã đăng ký tự nguyện đào tạo tập trung và đã tham gia đầy đủ).
Địa điểm: Tại giáo xứ.
Thời gian: Tùy mỗi giáo xứ, miễn là kết thúc chương trình vào cuối tháng 09 năm 2012, trước khi khai giảng năm học mới 2012 -2013.
Ban tổ chức: LM quản xứ và Ban điều hành giáo lý xứ.
Ban giảng huấn: LM quản xứ và các cộng tác viên do cha mời.
Học viên: Tất cả các GLV trong giáo xứ. Mỗi GLV đến lớp cần mang theo Kinh Thánh Tân Ước, vở, bút đầy đủ.
Đánh giá kết quả: Kết thúc khóa học, LM quản xứ và ban giảng huấn của ngài sẽ đánh giá kết quả học tập qua bài thu hoạch môn nhân bản, sư phạm giáo lý, soạn giáo án và kỹ năng đứng lớp. LM quản xứ lập danh sách những GLV đã tham gia đào tạo tại xứ và đạt chất lượng qua các bài thu hoạch, gửi lên văn phòng BGLĐT Giáo phận để đề nghị cấp chứng chỉ cho những giáo lý viên đó. BGLĐT Giáo phận sẽ cấp chứng chỉ và phát cùng lúc với những giáo lý viên đã đạt trong khóa đào tạo tập trung tại giáo hạt.
Kính thưa Quý Cha quản xứ, từ năm nay, với trách nhiệm và khả năng của Quý Cha, kính xin Quý Cha dành thời gian đào tạo GLV trong giáo xứ theo chương trình của BGLĐT[4]. Cụ thể, xin quý cha trực tiếp giảng dạy cho GLV hàng tuần, hoặc quý Cha ủy nhiệm cho các tu sĩ, cho các GLV có khả năng đã qua tuần học tập trung tại giáo hạt mà BGLĐT đã đào tạo. Hoặc nếu Quý Cha cần đến các giảng viên của BGLĐT xin liên hệ với văn phòng, BGLĐT sẽ cử giảng viên về tận giáo xứ phục vụ.
C. Đào tạo tập trung theo yêu cầu:
Mục tiêu : cải thiện trình độ cho các GLV trong giáo xứ để trong năm 2012 này, mọi GLV trong Giáo phận đều qua lớp đào tạo GLV cấp I, có cùng một trình độ và nội dung đào tạo.
Phạm vi đào tạo: tại các giáo hạt có GLV đăng ký tự nguyện tham gia chương trình đào tạo 6 ngày theo thông báo của BGLĐT.
Địa điểm: Giáo hạt tự chọn
Thời gian: Giáo hạt tự sắp xếp và đăng ký từ đầu tháng 6.2012 trở đi.
Ban tổ chức: Ban giáo lý hạt.
Ban giảng huấn: Các thành viên trong BGLĐT, chia làm 3 nhóm, 3 vị/nhóm/lớp.
Học viên: các GLV trong hạt đã đăng ký học tập trung 6 ngày. Mỗi GLV đến lớp cần mang theo Kinh Thánh Tân Ước, vở, bút đầy đủ.
Đánh giá kết quả: Kết thúc khóa học, ban giảng huấn sẽ đánh giá kết quả học tập qua bài thu hoạch môn nhân bản, sư phạm giáo lý, soạn giáo án và kỹ năng đứng lớp. BGLĐT sẽ lưu kết quả và cấp chứng chỉ cho các học viên đạt chất lượng vào một dịp thuận tiện, có thể vào ngày giáo lý viên năm nay hoặc vào dịp khai giảng năm học mới 2012- 2013.
D. Chương trình ngày giáo lý viên năm 2012
Mục đích: Duy trì truyền thống giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và hâm nóng tinh thần tông đồ và đời sống thiêng liêng cho giáo lý viên trong giáo hạt ; cách nào đó cũng là dịp động viên và tỏ bày lòng biết ơn đối với các GLV.
Địa điểm: các Giáo hạt
Thời gian: 10/7/2012.
Ban tổ chức: Ban giáo lý hạt
Chương trình gợi ý:
+ 14 giờ 00’: Tập trung, khởi động bằng các bài hát sinh hoạt.
+ 14 giờ 30’: Hội thảo, chia sẻ kinh nghiệm (cha đặc trách hướng dẫn).
+ 15 giờ 30 chiều: nghỉ giải lao
+ giờ 00’: tĩnh tâm (LM quản hạt phụ trách), các LM trong hạt giải tội.
+ giờ 30: nghỉ, cơm tối thân mật.
+ giờ 00’: rước nhập lễ và thánh lễ bổn mạng giáo lý viên.
III. MỘT SỐ QUI ĐỊNH CHUNG KHÁC
1. Về việc học giáo lý:
+ Năm học giáo lý: khai giảng đầu tháng 10, kết thúc tháng 6 năm sau.
+ Số lượng bài học trong năm: 28 – 32 bài, dự kiến 1 tuần /bài.
+ Tuổi bắt đầu học lớp Sơ Cấp I: 7 tuổi.
+ Thời gian chính thức học giáo lý phổ thông: 9 năm[5]
+ Về các lớp bí tích: lớp Dự tòng học theo chương trình của BGLĐT Giáo phận vừa phổ biến, lớp Hôn nhân gia đình học theo chương trình của HĐGM VN, còn lớp Xưng Tội Rước Lễ lần đầu và Thêm Sức, chương trình học đã được dọn sẵn trong hai khối Sơ Cấp và Căn Bản của chương trình giáo lý phổ thông, vì vậy, khi các em đến tuổi lãnh nhận các bí tích đó, chỉ cần cho các em học ôn lại những điều căn bản trong hai khối đó là đầy đủ.
+ Thời điểm học ôn và chuẩn bị lãnh Bí Tích: tùy sự sắp xếp trong chương trình mục vụ của cha quản xứ. Riêng các em Xưng Tội Rước Lễ lần đầu, tốt nhất là tổ chức cho các em vào thời gian hè.
+ Thời gian và địa điểm học giáo lý: BGLĐT mong muốn từ năm học 2012- 2013, các giáo xứ tổ chức dạy giáo lý cho học sinh toàn giáo xứ vào ngày Chúa Nhật, trước hoặc sau thánh lễ dành cho học trò, trừ những giáo xứ bất tiện không thể tổ chức được. Vì vào ngày Chúa nhật, đa số học sinh nghỉ học văn hóa sẽ có thời gian nhiều hơn, tập trung về giáo xứ thì dễ quản lý học trò hơn, dễ bố trí giáo lý viên phụ trách hơn, và nhất là đối với những giáo xứ nhỏ thì dễ sắp xếp các em học đúng độ tuổi hơn,…
2. Về tổ chức và điều hành trong huấn giáo:
+ Mỗi lớp học không quá 50 em học sinh, có giáo viên chủ nhiệm; mỗi lớp nên có một sổ theo dõi quá trình học tập của lớp. Mỗi em học sinh phải có một học bạ giáo lý để lưu lại kết quả về các mặt: đạo đức, nhân bản cũng như kiến thức giáo lý trong suốt quá trình học.
+ Mỗi giáo xứ phải có đầy đủ danh sách học sinh và GLV theo lớp và theo khối, để kịp thời cung cấp khi BGLĐT yêu cầu.
+ Kiểm tra - đánh giá kết quả dạy và học:
- Cấp giáo xứ: Ngoài kiểm tra đầu giờ học, học sinh phải tham gia hai kỳ thi khảo: kỳ I và khảo cuối năm.
- Cấp giáo hạt: Các giáo hạt tổ chức thi khảo cho các em học sinh ở cấp giáo hạt.
- Cấp Giáo phận: BGLĐT sẽ duy trì kỳ thi giáo lý cấp Giáo phận hằng năm vào cuối tháng 07 hoặc đầu tháng 08. Hình thức thi có thể thay đổi hằng năm cho sinh động và tránh được những tiêu cực trong việc chạy đua theo bệnh thành tích. Vào thời điểm thuận tiện BGLĐT sẽ thông báo hình thức thi cụ thể cho mỗi năm.
3. Tài liệu phục vụ huấn giáo: Mỗi giáo xứ nên có tủ sách giáo lý để phục vụ cho học sinh học tập và giáo lý viên tham khảo.
4. Giáo lý viên – ơn gọi và sứ mạng:
Theo Bộ Truyền Bá Phúc Âm, GLV là một giáo dân được Giáo Hội đặc cử, tuỳ theo những nhu cầu địa phương để làm cho Đức Kitô được nhận biết, yêu mến và dõi theo, nơi những người chưa nhận biết Chúa cũng như nơi các tín hữu.
Vì thế GLV phải được tuyển chọn chính thức theo những tiêu chuẩn nhất định, phải được huấn luyện qua các kỳ đào tạo tại giáo xứ hay tại giáo hạt. Sau khi tham gia đầy đủ chương trình đào tạo chính quy theo chương trình của BGLĐT, các GLV sẽ được cấp chứng chỉ khi kết thúc mỗi cấp đào tạo. Khi được đào tạo cũng như khi dạy giáo lý, các GLV cần được nâng đỡ và cộng tác của mọi thành phần trong giáo xứ.
Các GLV cần soạn giáo án trước khi đến lớp, hoàn thành trách nhiệm được phân công theo tinh thần phục vụ, yêu mến và chăm lo cho các em học sinh vì phần rỗi mình và phần rỗi học sinh được giao phó cho mình.
GLV được mời gọi phục vụ không có thời hạn, nghĩa là được mời gọi phục vụ không có nhiệm kỳ, khi có lý do hoàn toàn chính đáng mới làm đơn xin nghỉ việc. BGLĐT sẽ cứu xét và đệ trình xin Đức Giám mục Giáo phận trao bằng khen cho những GLV đã phục vụ trên 15 năm vào Ngày giáo lý viên hằng năm. Vì thế xin các giáo hạt cung cấp danh sách số GLV đã đủ thời hạn phục vụ trên đây về cho văn phòng BGLĐT trước tháng 02 hằng năm.
Mỗi năm, các giáo hạt nên tổ chức Ngày giáo lý viên luân phiên tại các giáo xứ, để tạo điều kiện cho các GLV giao lưu, chia sẻ, động viên và nâng đỡ nhau trong sứ mạng.
5. Trách nhiệm huấn giáo:
Thư chung HĐGMVN năm 2007 viết: “Theo lời Đức Gioan Phaolô II: mỗi chúng ta vừa là đích điểm, vừa là khởi điểm của việc huấn luyện : chúng ta càng tự rèn luyện mình, càng có khả năng huấn luyện người khác (TH/KTHGD 7). Học và dạy cũng là củng cố đức tin cho mình và cho anh chị em mình (x. Lc 22, 31-33). Bao lâu còn là phần tử của Giáo Hội lữ hành, chúng ta còn là học trò và còn là thầy dạy đức tin bằng chứng từ cuộc sống của chúng ta” (số 21).
Vì thế, việc dạy và học giáo lý là việc của tất cả mọi người, không một ai được ở ngoài trách nhiệm đó. Do vậy, ngoài chương trình giáo lý phổ thông và giáo lý các bí tích, các cha quản xứ nên có chương trình giáo lý cho người trưởng thành, cho các bậc cha mẹ vào các dịp làm phúc hay là vào các dịp thuận tiện khác. Và để cho việc dạy và học giáo lý có kết quả, mọi thành phần trong cộng đoàn, nhất là các bậc cha mẹ cần cộng tác chặt chẽ với các thầy cô giáo lý viên và những người có trách nhiệm.
Kính thưa Quí Cha, quý Tu sĩ và toàn thể Cộng đoàn dân Chúa,
Thao thức củng cố đức tin cho mọi thành phần dân Chúa, nhất là thế hệ trẻ, là nỗi ưu tư không chỉ của BGLĐT mà là của tất cả mọi người, vì thế kính mong mọi người cộng tác với BGLĐT bằng cách đưa những qui định trên vào thực tế từng giáo hạt và giáo xứ, đồng thời tiếp tục suy tư, sáng tạo để đóng góp cho chương trình và kế hoạch huấn giáo của BGLĐT ngày càng phong phú, vừa song hành với các Giáo phận trong Giáo Hội Việt Nam vừa sát với thực tế và hiệu quả hơn.
Nhờ lời bầu cử của Thánh Phêrô Nguyễn Khắc Tự - quan thầy giáo lý viên, xin Thiên Chúa là Cha nhân lành ban xuống trên Quí Cha và mọi người muôn vàn ơn thiêng, sức khỏe và bình an.
Nơi nhận:
- Như trên
- Lưu văn phòng